Pierwszym okresem rozwoju mowy jest okres melodii.

Zdrowe normalnie rozwijające się dziecko przyswaja sobie mowę w ciągu 5-6 pierwszych lat życia. W okresie przyswajania mowy kształtują się korowe ośrodki mowy. Dzięki słuchaniu mowy otoczenia i jej naśladowaniu – u dzieci wyrabiają się nawyki wzrokowo-słuchowo-motoryczne umożliwiające językowe porozumiewanie się z otoczeniem. W tym czasie w ośrodkach mowy powstają wzorce językowe, które dziecko wykorzystuje przy słuchaniu mowy lub przy mówieniu. Wyodrębniamy cztery etapy kształtowania się mowy. Podstawą do ich wyróżnienia jest forma wypowiedzi, forma tekstu słownego i forma komunikatu przekazującego informacje odbiorcy ( otoczeniu ), czyli te aspekty mowy ( tj. system językowy i jego realizacja w komunikacie słownym ), bez których nie byłoby możliwe porozumienie pomiędzy nadawca a odbiorcą .
Pierwszym okresem w rozwoju mowy jest okres melodii ( od momentu narodzin do 1 roku życia ). W ciągu pierwszych tygodni życia niemowlę reaguje krzykiem i płaczem na ból, zimno, głód i inne przykre wrażenia. Krzykiem komunikuje nie tylko swoje potrzeby, ale także niezadowolenie . Inne dźwięki wydaje, aby okazać swoje zadowolenie. Po pewnym czasie matka lub osoba opiekująca się niemowlęciem potrafi „ rozszyfrować „ nadawane przez dziecko komunikaty po sile, natężeniu i barwie wydawanych przez nie dźwięków. W krzyku niemowląt występują elementy nieartykułowane . Niektóre z nich zbliżone są do samogłosek a, o, u . Krzyk jest pierwszą i jedyną formą komunikacji noworodka z otaczającym go światem . Tylko w ten sposób nowo narodzone dziecko może zasygnalizować innym swoje potrzeby , które związane są z zaspokajaniem głodu, zmęczeniem, bólem , a także potrzebą zwrócenia na siebie uwagi. Jako forma komunikacji krzyk zanika dopiero w późniejszym okresie, kiedy dziecko posiada odpowiedni zasób słownictwa pozwalający mu na swobodne porozumiewanie się z otoczeniem i wyrażanie swoich uczuć i pragnień . Im większe dziecko tym częściej będzie korzystać z tego sposobu manifestowania swoich potrzeb.
Około 2–3 miesiąca życia zarówno u dzieci dobrze słyszących jak i z niedosłuchem lub głuchych pojawia się głużenie (są to przypadkowe, nieświadomie wydawane dźwięki, głównie gardłowe i tylnojęzykowe, które nie są związane z naśladowaniem słyszanych przez dziecko dźwięków, a są spowodowane przypadkowymi ruchami narządów artykulacyjnych). U dzieci normalnie rozwijających się około 5- 6 miesiąca życia głużenie przekształca się w gaworzenie (dzieci głuche około 18 miesiąca życia przestają głużyć i nie pojawia się u nich proces gaworzenia ).
Gaworzenie jest to zjawisko charakteryzujące się świadomym powtarzaniem przez dziecko zasłyszanych dźwięków z otoczenia lub wytwarzaniem nowych. Dziecko bawi się nimi, próbuje powtórzyć raz wyartykułowany dźwięk, ale sylaby są powtarzane mechanicznie bez żadnego logicznego znaczenia. Dziecko gaworzące wymawia większość samogłosek i dużą cześć spółgłosek ( p, b, t, d, k, g, n, l )Pojawiają się także różnego rodzaju mlaskania , piski itp. nie należące do polskiego system językowego. W pierwszym etapie dziecko łączy spółgłoski z samogłoskami np. ma, da, gu, na następnie łączy je w ciągi np. ma-ma-ma, da-da-da, gu-gu-gu . Gaworzenie ma duże znaczenie dla dalszego rozwoju mowy dziecka. Po pierwsze stanowi ćwiczenie aparatu artykulacyjnego , dzięki czemu przyczynia się do podnoszenia sprawności ruchów artykulacyjnych, a to przyspiesza proces uczenia się mowy . Po drugie zachęca dziecko do komunikowania się z otoczeniem .Po trzecie, jeśli dorośli „ rozmawiają „ z niemowlęciem, odpowiadają na jego gaworzenie nie czuje się ono osamotnione, wzrasta jego poczucie bezpieczeństwa .
Około 7-8 miesiąca życia dziecko reaguje na melodię mowy . Przed ukończeniem pierwszego roku życia pojawia się rozumienie . Dziecko reaguje już na swoje imię i na proste polecenia związane z konkretną sytuacją . Jego „ mowa bierna „ znacznie przewyższa „mowę czynną „.

Luiza